​​​​​​1. Вопрос возмещения материальных потерь, понесенных армянским народом в годы Первой мировой войны

В 1919 году, по подсчетам Специального комитета, действующего в составе Специальной комиссии Парижской мирной конференции, материальные потери армянского народа в годы Первой мировой войны составили более 19 миллиардов (19.130.982.000) французских франков, что на сегодняшний день составляет 286.964.730.000 евро или более 300 миллиардов (312.791.555.700) долларов США.

До сих пор Республика Турция не выплатила армянской стороне эту сумму.

2. Вопросы безопасности республик Южного Кавказа - Армении и Грузии

Перед лицом далеко идущих и крайне опасных современных планов пантюркизма, которые продвигают Турция и Азербайджан, две республики Южного Кавказа - Армения и Грузия, две древние христианские нации и государства, две древние цивилизации, кажутся беззащитными. Эта ситуация осложняется и усугубляется вопросом политической ориентации указанных республик. Вопрос, по которому у США, Европейского Союза и России есть разные мнения.

Вопросы безопасности республик Южного Кавказа - Армении и Грузии, могут быть урегулированы, если сверхдержавы примут, признают и гарантируют принятое Арменией и Грузией решение о постоянном вооруженном нейтралитете.

Здесь стоит напомнить, что Республика Азербайджан с 2011 года является членом «Движения неприсоединения», однако это не помешало ему активно продвигать туранские проекты, такие, например, как: вопросы языкового и культурного единства тюркоязычных народов, и даже больше - войти в Совет тюркских государств, участвовать в создании единой армии турана, а так же,подписать в феврале 2024 года соглашение о стратегическом сотрудничестве с Российской Федерацией, что совершенно не вписывается в логику «Движения неприсоединения».

3. Вопрос о еще одной площадке для диалога между США, Евросоюзом и Россией

Одна из площадок для диалога между США, Евросоюзом и Россией может быть сформирована на Южном Кавказе, когда эти державы признают, примут и гарантируют принятие Арменией и Грузией решение о постоянном вооруженном нейтралитете и на этой основе сформируют не только остров мира, но и еще одну стабильную площадку для диалога на Южном Кавказе.

4. Вопросы Декрета, принятого правительством России, мандата Армении предоставленного США и мандата Киликии предоставленного Франции

Накануне формирования нового мирового порядка, похоже, настало время России, США и Франции вспомнить о принятых ими решениях, а также о полномочиях и мандатах, которые им были предоставлены в отношении Западной Армении, Государства Армении и Киликии. Европейский парламент также обязан пересмотреть резолюцию 1987 года «О политическом решении Армянского вопроса», принятую 18 июня.

5. Вопрос осуждения пантюркизма

Теория пантюркизма — очень опасная, агрессивная и националистическая теория, которая несет большую угрозу всем народам и государствам Ближнего Востока, Кавказа, Средной Азии. В том числе и для тюркоязычных народов и государств.

Пантюркизм невозможно контролировать, это неуправляемая теория. Пантюркизм способен превратить в хаос любой регион и государство, включая все вышеперечисленные регионы. В этом смысле правильнее предотвратить угрозу, чем прилагать сверхчеловеческие усилия для ее нейтрализации впоследствии.

Теория пантюркизма, как опасная, агрессивная и националистическая теория, должна быть осуждена и запрещена, как и фашизм..

6. Вопрос установления прочного мира на Большом Ближнем Востоке

Единственный путь установления прочного мира на Большом Ближнем Востоке — претворение в жизнь и реализация прав армян и курдов согласно решениям Парижской мирной конференции. Политические решения, принятые до сих пор с целью установления мира в регионе, не были эффективными. Фактически, необходимо реализовать уже принятые решения, а в некоторых случаях и принять новые качественные правовые и политические решения.

В сложившейся военно-политической ситуации представляется уместным вспомнить ту часть доклада генерала Харборта, где он упоминает о важности принятия мандата Армении, со стороны США. Он заключает: «Лучше потратить миллионы на заботу, чем миллиарды на будущие войны». Заботу, то есть мандата.

Крайне актуально также рассмотреть «Декларацию Бальфура», принятую Великобританией и Всемирной сионистской организацией 2 ноября 1917 года и подписанную премьер-министром Ллойд Джорджем и Теодором Герцлем. Это документ, согласно которому Армянский вопрос был ими подробно рассмотрен и проанализирован, но приняли решение о создании еврейского государства, проигнорировав вопрос создания Армянского государства.

Кстати, на обсуждение и подписание документа «Декларация Бальфура» были приглашены Погос Нубар-паша и Аветис Агаронян, однако их обманули, заявив, что они также рассмотрят Армянский вопрос.

Вот и все... «по сей день».

Мартик Гаспарян

Президент Государства Армения (Республики Западная Армения)

Тигран Пашабезян

Премьер-министр Государства Армения (Республики Западная Армения)

Армен Тер-Саркисян

Председатель Национального Собрания (Парламента) Западной Армении

---------------------

Հայաստանի շուրջ ստեղծված ներկայի իրավիճակից դուրս գալու հայեցակարգային ուղիների եւ պետությունների ու միջազգային կառույցների հետ բանակցությունների առարկայի մասին

(на армянском языке)

1․ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հայ ժողովրդի կրած նյութական կորուստների հատուցման հարցը։

1919 թվականին, Փարիզի խաղաղության կոնֆերանսի Հատուկ հանձնաժողովի կազմում գործող Հատուկ հանձնախմբի հաշվարկի համաձայն՝ հայ ժողովրդի նյութական կորուստները Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կազմել են 19 միլիարդ (19.130.982.000) ֆրանսիական ֆրանկ, որն այսօր կազմում է 286 միլիարդ 964 միլիոն 730 հազար եվրո (286․964․730․000) կամ 312 միլիարդ 791 միլիոն 555 հազար 700 հարյուր ԱՄՆ դոլար (312․791․555․700)։

Թուրքիայի Հանրապետությունը մինչեւ այսօր հայերին չի հատուցել այդ գումարը։

2․ Հարավային Կովկասի հանրապետությունների՝ Հայաստանի եւ Վրաստանի անվտանգության հարցերը։

Պանթուրքիզմի հեռուն գնացող ու խիստ վտանգավոր ժամանակակից ծրագրերի հանդեպ, որոնք առաջ են մղում Թուրքիան ու Ադրբեջանը, Հարավային Կովկասի երկու հանրապետությունները՝ Հայաստանն ու Վրաստանը, երկու հնագույն քրիստոնյա ազգերն ու պետությունները, երկու հնագույն քաղաքակրթություները անպաշտպան են թվում։ Այդ իրավիճակը բարդանում է ու սրվում նշյալ հանրապետությունների քաղաքական կողմնորոշման հարցի հետ կապված։ Հարց, որի շուրջ ԱՄՆ-ն, Եվրամիությունը, Ռուսաստանը տարակարծություններ ունեն։

Հարավային Կովկասի հանրապետությունների՝ Հայաստանի եւ Վրաստանի, անվտանգության հարցերը կարող են կարգավորվել, եթե գերտերությունները ընդունեն, ճանաչեն եւ երաշխավորեն Հայաստանի ու Վրաստանի Մշտական զինված չեզոքության վերաբերյալ նրանց կայացրած այդպիսի մի որոշում։

Այստեղ տեղին է նշել, որ Ադրբեջանի Հանրապետությունը 2011 թվականից «Չմիացած երկրների շարժման» անդամ է, սակայն դա չի խանգարել նրան ակտիվորեն առաջ մղել թուրանական նախագծեր՝ թուրքալեզու ժողովուրդների լեզվական եւ մշակույթային միասնությանը, դեռ ավելին, անդամակցել թուրքական պետությունների խորհրդին, մասնակցել թուրանի միասնական բանակ ստեղծելու ծրագրին, ինչպես նաեւ 2024 թվականի փետրվարին ռազմավարական դաշինք կնքել Ռուսաստանի Դաշնության հետ, ինչ-որ ամբողջովին դուրս է «Չմիացած երկրների շարժման» տրամաբանությունից։

3․ ԱՄՆ, Եվրամիություն, Ռուսաստան երկխոսության եւս մեկ հարթակի հարցը։

ԱՄՆ, Եվրամիություն եւ Ռուսաստան երկխոսության հարթակներից մեկը կարող է ձեւավորվել Հարավային Կովկասում, երբ այդ տերությունները ճանաչեն, ընդունեն եւ երաշխավորեն Հայաստանի ու Վրաստանի Մշտական զինված չեզոքության որոշման ընդունումը եւ այդ հիմքերով Հարավային Կովկասում ձեւավորեն ոչ միայն խաղաղության կղզի, այլեւ երկխոսության եւս մեկ հարթակ։

4․ Ռուսաստանի կառավարության ընդունած դեկրետի, ԱՄՆ-ին տրված Հայաստանի մանդատի, ֆրանսիային տրված Կիլիկիայի մանդատի հարցերը։

Նոր աշխարհակարգի ձեւավորման նախաշեմին, թվում է ճիշտ ժամանակն է, որ Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն եւ Ֆրանսիան հիշեն իրենց ընդունած որոշումների եւ իրենց տրված իրավասությունների ու մանդատների մասին Արեւմտյան Հայաստանի, Հայաստան Պետության եւ Կիլիկիայի վերաբերյալ։ Ինչպես նաեւ Եվրախորհրդարանը պարտավորություն ունի վերախմբագրելու 1987 թ․ հունիսի 18-ին ընդունած «Հայկական Հարցի քաղաքական լուծման մասին» բանաձեւը։

5․ Պանթուրքիզմի դատապարտման հարցը։

Պանթուրքիզմի տեսությունը խիստ վտանգավոր, ագրեսիվ ու ազգայնամոլ տեսություն է, որը մեծ սպառնալիք է Մեծ Մերձավոր Արեւելքի, Կովկասի, Ասիայի բոլոր ժողովուրդների ու պետությունների համար։ Այդ թվում եւ թուրքալեզու ժողովուրդների եւ պետությունների համար։ Պանթուրքիզմը հնարավոր չէ կառավարել, դա անկառավարելի տեսություն է։ Պանթուրքիզմն ի զորու է քաոսի վերածելու ցանկացած պետություն ու տարածաշրջան, այդ թվում՝ վերը նշվածները։ Այդ իմաստով ավելի ճիշտ է կանխարգելել սպառնալիքը, քան հետագայում գերմարդկային ջանքեր գործադրել այն չեզոքացնելու համար։  

Պանթուրքիզմի տեսությունը, որպես վտանգավոր, ագրեսիվ ու ազգայնամոլ տեսություն պետք է դատապարտվի ու արգելվի, ինչպես ֆաշիզմը։

6․ Մեծ Մերձավոր Արեւելքում կայուն խաղաղություն հաստատելու հարցը։

Մերձավոր Արեւելքում կայուն խաղաղություն հաստատելու միակ ճանապարհը հայերի եւ քրդերի իրավունքները իրականացումն է կյանքում, համաձայն՝ Փարիզի խաղաղության համաժողովի որոշումների։ Տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու համար մինչ օրս ընդունված քաղաքական որոշումներն արդյունավետ չեն եղել։ Ըստ էության, արդեն իսկ ընդունված որոշումները կյանքի կոչելու, որոշ դեպքերում նոր որակի իրավաքաղաքական որոշումներ կայացնելու անհրաժեշտություն կա։

Ստեղծված ռազմաքաղաքական իրավիճակում տեղին է թվում հիշել գեներալ Հարբորտի զեկույցի այն հատվածը, որտեղ նա նշում է ԱՄՆ-ի կողմից Հայաստանի մանդատը ընդունելու հարցի կարեւորությունը։ Նա եզրակացնում է. «Ավելի լավ է միլիոններ ծախսել խնամակալության վրա, քան միլիարդներ ապագա պատերազմների»։ Խնամակալության, այսինքն՝ մանդատի։

Ինչպես նաեւ խիստ արդիական է քննության առնել 2 նոյեմբերի 1917 թվականի Մեծ Բրիտանիայի եւ Համաշխարհային սիոնիստական կազմակերպություն կողմից ընդունված «Բալֆուրի հռչակագիրը», որը ստորագրել են վարչապետ Լլոյդ Ջորջը եւ Թեոդոր Հերցլը։ Այն իրենից ներկայացնում է մի փաստաթուղթ, ըստ որի, մանրամասն քննության են առել ու վերլուծել Հայկական Հարցը, սակայն որոշում են կայացրել հրեական պետության ստեղծման մասին, անտեսելով հայկական պետության ստեղծման հարցը։

Ի դեպ, «Բալֆուրի հռչակագիր» փաստաթղթի քննարկմանը եւ ստորագրմանը հրավիրված են եղել Պողոս Նուբար Փաշան եւ Ավետիս Ահարոնյանը, որոնց խաբել են, ասելով, որ Հայկական Հարց-ին նույնպես կանդրադառնան։ Ահա եւ վերջ․․․ մինչեւ օրս»։

Մարտիկ Գասպարյան

Հայաստան պետության (Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության) Նախագահ

 

Տիգրան Փաշաբեզյան

Հայաստան պետության (Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության) Վարչապետ

Արմեն Տեր-Սարգսյան

Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային ժողովի (Խորհրդարանի) Նախագահ

 

26 հունիսի, 2024 թ․

 

---------------------

On conceptual ways out of the current situation created around Armenia

and the subject of negotiations with states and international structures

(на английском языке)

1. The issue of compensation for the material losses suffered by the Armenian people during the First World War

In 1919, according to the calculations of the Special Committee acting as part of the Special Commission of the Paris Peace Conference, the material losses of the Armenian people during the First World War amounted to more than 19 billion (19,130,982,000) French francs, which today amounts to 286,964,730,000 euros or more than 312,791,555,700 billion US dollars.

Until today, the Republic of Turkey has not compensated the Armenians for that amount.

2. Security issues of the republics of the South Caucasus - Armenia and Georgia

In the face of the far-reaching and extremely dangerous modern programs of Pan-Turkism promoted by Turkey and Azerbaijan, the two republics of the South Caucasus, Armenia and Georgia, two ancient Christian nations and states, two ancient civilizations, seem defenseless. This situation is becoming more complicated and aggravated by the issue of the political orientation of these republics. This is an issue on which the United States, the European Union, and Russia have different opinions.

The security issues of the republics of the South Caucasus, Armenia and Georgia, can be settled if the superpowers accept, recognize and guarantee the decision taken by Armenia and Georgia on permanent armed neutrality.

Here it is appropriate to remember that the Republic of Azerbaijan has been a member of the ”Non-Aligned Movement” since 2011, but this did not prevent it from actively promoting Turanian projects such as, for example, issues of linguistic and cultural unity of the Turkic-speaking peoples, and even more joining the Council of Turkic States, participating in creation of a unified Turanian army, as well as signing an agreement on strategic cooperation with the Russian Federation in February 2024, which completely does not fit into the logic of the Non-Aligned Movement.

3. The question of another platform for dialogue between the USA, the European Union, and Russia

One of the platforms for dialogue between the USA, the European Union and Russia can be formed in the South Caucasus, when these powers recognize, accept and guarantee the adoption by Armenia and Georgia of a decision on permanent armed neutrality and  on this basis form not only an island of peace but also another stable platform for dialogue in the South Caucasus.

4. The issues of the Decree adopted by the Russian government, the Mandate of Armenia granted by the USA, and the Mandate of Cilicia granted by France

On the eve of the formation of a new world order, it seems that it is the right time for Russia, the USA and France to recall the decisions they have taken as well as the powers and mandates that they were given with regard to Western Armenia, the State of Armenia and Cilicia. The European Parliament is also obliged to revise the 1987 the resolution “On the political solution of the Armenian Question” adopted on June 18.

5. The issue of condamning Pan-Turkism

The theory of Pan-Turkism is a very dangerous, aggressive and nationalist theory, that poses a great threat to all the peoples and states of the Middle East, the Caucasus and Central Asia including Turkic-speaking peoples and states.

Pan-Turkism cannot be controlled, it is an uncontrollable theory. Pan-Turkism is capable of turning into chaos any region and state including all the above-mentioned regions. In this sense, it is more correct to prevent the threat than to make superhuman efforts to neutralize it later.

The theory of pan-Turkism, as a dangerous, aggressive and nationalist theory, should be condemned and banned, like fascism.

6. The question of establishing lasting peace in the Greater Middle East

The only way to establish lasting peace in the Greater Middle East is to implement and realize the rights of Armenians and Kurds according to the decisions of the Paris Peace Conference. The political decisions taken so far to establish peace in the region have not been effective. In fact, it is necessary to implement the already taken decisions, and in some cases, to adopt new qualitative legal and political decisions.

In the current military-political situation, it seems appropriate to recall the part of General Harbort's report, where he mentions the importance of accepting the mandate of Armenia offered by the USA. He concludes: “It is better to spend millions on care than billions on future wars.” Care is a mandate.

It is also extremely relevant to consider the “Balfour Declaration” adopted by Great Britain and the World Zionist Organization on November 2, 1917, and signed by Prime Minister Lloyd George and Theodore Herzl. This is a document according to which they considered and analyzed the Armenian Question in detail, but decided to create a Jewish state, ignoring the issue of creating an Armenian state.

By the way, Poghos Nubar Pasha and Avetis Aharonyan were invited to the discussion and signing the “Balfour Declaration”, but they were deceived by saying that they would also consider the Armenian Question.

That's it... “to this day”.

Martik Gasparyan

President of the State of Armenia (Republic of Western Armenia).

 

Tigran Pashabezyan

Prime Minister of the State of Armenia (Republic of Western Armenia).

Armen Ter-Sargsyan

President of the National Assembly (Parliament) of Western Armenia

 

June 26, 2024

---------------------

Voies conceptuelles pour un déblocage de la situation créée autour de l’Arménie et l’objet

des pourparlers avec les Etats et les institutions internationales

(на французском языке)

Question de la restitution des pertes matérielles subies  par le peuple arménien durant

la Première Guerre Mondiale

En 1919 , d’après les estimations du Comité Spécial travaillant au sein de la Commission Spéciale de la Conférence de Paix de Paris les pertes matérielles subies par le peuple arménien pendant la Première Guerre Mondiale s’élevaient à plus de 19 milliards (19.130.982.000) francs français soit 286.964.730.000 euros d’aujourd’hui et plus de 300 milliards (312.791.555.700) dollars US.

La République Turquie n’a toujours pas remboursé cette somme à la partie arménienne.

Questions concernant la sécurité des républiques du Caucase sud – l’Arménie et la Géorgie

L’Arménie et la Géorgie – deux civilisations chrétiennes très anciennes et Etats du Caucase Sud paraissent sans défense devant la Turquie et l’Azerbaïdjan dont les plans  panturkistes , élaborés de longue date, s’avancent dangereusement. Ce fait complique et aggrave la question de la politique à suivre des républiques en question. Les USA, l’Union Européenne et la Russie ont chacun leur optique.

La question de la sécurité des république du Caucase Sud – l’Arménie et la Géorgie – peut être régulée si les Superpuissances acceptent, reconnaissent et garantissent la décision de l’Arménie et de la Géorgie d’observer une neutralité, permanente et  armée.

Il convient de rappeler ici que depuis 2011 la République Azerbaïdjan fait partie du « Mouvement des non-alignés » mais cela ne l’a pas empêchée d’activer ses projets pantouraniens : une langue commune et une même culture pour les peuples turcophones et même plus que cela : s’introduire dans le Conseil des Etats türks, participer à la création d’une armée unique, touranienne, et en février 2024 a été signé un accord de collaboration stratégique avec la Fédération de Russie. Ceci contredit la ligne des « Pays non-alignés ».

Question d’un format supplémentaire pour un dialogue entre les USA, l’Union Européenne et la Russie

Un des formats pour un dialogue USA-Union Européenne-Russie pourrait se tenir au Caucase Sud lorsque ces puissances reconnaîtront, avaliseront et garantiront à l’Arménie et la Géorgie leur décision de neutralité, permanente et armée. Sur cette base, elles formeront non seulement des îlots de paix mais aussi un format stable pour un dialogue au Caucase Sud.

Question du Décret adopté par le gouvernement de la Russie, le mandat sur l’Arménie proposé  aux Etats-Unis d’Amérique et le mandat sur la Cilicie proposé à la France

A la veille de la formation d’un nouvel état du monde, on est en droit de croire que la Russie, les Etats-Unis et la France se souviennent des décisions qu’ils avaient prises , leurs pouvoirs et les mandats qui leur avaient été octroyés concernant l’Arménie Occidentale, l’Etat Arménie et la Cilicie. Le Parlement Européen est également obligé à revoir la Résolution « Du règlement politique de la Question Arménienne » adoptée le 18 juin 1987.

La question de la condamnation du panturkisme

La théorie du panturkisme représente un grand danger. C’ est une théorie agressive et nationaliste fortement menaçante pour tous les peuples et Etats du Proche Orient, du Caucase, de l’Asie Centrale et, également, pour les peuples et Etats turcophones.

Le panturkisme est impossible à contrôler, il s’agit d’une théorie ingouvernable. Le panturkisme peut semer le chaos dans n’importe quelle région et Etat en y incluant les régions citées plus haut. Il est donc plus judicieux de prévenir la menace plutôt que de déployer des forces surhumaines pour en neutraliser les conséquences.

La théorie du panturkisme, en tant que phénomène dangereux, agressif et nationaliste, doit être condamnée et interdite comme l’est le fascisme.

La question de l’instauration d’une paix durable au Proche Orient

La seule voie possible pour l’établissement d’une paix durable au Proche Orient est de mettre en pratique les droits des arméniens et des kurdes conformément aux décisions de la Conférence de Paix de Paris. Les décisions politiques adoptées jusqu’à présent pour une paix  dans la région n’ont pas été efficaces. Il semble donc indispensable d’appliquer les décisions déjà adoptées et dans certains cas en adopter de nouvelles, adéquates.

Devant cette situation au plus haut point explosive, il est bon de se souvenir de la partie du rapport du général Harbort  où il rappelle l’importance du mandat sur l’Arménie par les Etats-Unis. Il conclut : « Mieux vaut dépenser des millions pour planifier que des milliards pour une guerre future ». La planification signifiait le mandat.

Il est tout à fait d’actualité de relire la « Déclaration de Balfour » adoptée par la Grande Bretagne et l’Organisation sioniste internationale le 2 novembre 1917 et signée par le Premier Ministre Lloyd George et Théodore Hertzl. Dans ce document la Question Arménienne était minutieusement  documentée mais décision fut prise de créer l’Etat hébreu et ignorer la question de la création d’un Etat arménien.

A propos, Poghos Noubar Pacha et Avétis Aharonian ont été conviés aux débats et à la signature  de «La déclaration de Balfour » mais  on les a trompés  en faisant croire que la Question Arménienne serait également examinée.

Voilà, et de même « jusqu’à aujourd’hui».

Martik Gasparyan

Président de l’Etat Arménie (République Arménie Occidentale)

Tigran Pashabézyan

Premier Ministre de l’Etat Arménie (République Arménie Occidentale)

Armen Ter Sarkissyan

Président de l’Assemblée Nationale (Parlement) de l’Arménie Occidentale

26 juin 2024

***

Traduit en français par Béatrice Nazarian